Karin Peulen reconstrueerde een Duitse cel, een ruimte waarin RAF-terrorist Karl-Heinz Dellwo het overgrote 

deel van zijn twintig jaar gevangenschap heeft gezeten. Het is geen ‘passief' portret, waarbij de geportretteerde 

stil zit, maar een portret waaraan Dellwo zelf actief heeft meegewerkt. Hij heeft in Hamburg, waar hij sinds 

zijn vrijlating in 1995 woont, zijn gevangeniscel gereconstrueerd voor de kunstenaar. Niet alleen door steeds 

verder in zijn herinnering te wroeten, maar ook daadwerkelijk mee te beleven op het papier en linnen in de 

verlaten studio waar regisseur Dellwo tot voor kort zijn films monteerde.

 

 


.Arbeit an der Erinnerung 1:Jeder braucht seinen eigenen Raum.

 


Zo heet het eerste deel van het project dat bestaat uit een tekening, een schilderij en een duitse tekst. De tekst 

bevat de indrukken die Dellwo in 1977 na zijn eerste 48 uur in de cel op papier heeft gezet en naar buiten 

heeft gesmokkeld. 'Die Zelle ist im Unterschied zu den üblichen Bauweisen quer zum Gang gebaut und hat 

zwei Türen', zo begint de tekst die een bijna klinische beschrijving is van de geluidsdichte cel waar hij zijn 

straf in afzondering uitzat. Aan de muur hangen de twee plattegronden van zijn cel, éen op linnen, éen op papier.

De reconstruering van zijn cel heeft hij eerst op ware grootte op papier getekend, dat is zijn eigen schets. De 

reconstructie daarna op linnen werd gezamenlijk gemaakt. Peulen maakt portretten van ruimtes, ook van 

gevangeniscellen. Haar interesse voor de ruimtes waarin RAF-leden hebben vastgezeten en de veranderde 

opvatting over het begrip terrorist maakte haar belangstelling voor een reconstructie van destijds wakker. 

Cultuurhistoricus Guido Goossens, die dit project begeleidde, wijst er op dat je de RAF, met de bekende 

boegbeelden Ulrike Meinhof, Andreas Baader en Gudrun Ensslin, kunt beschouwen als onderdeel van een 

tegencultuur die in de jaren zestig opkwam. Dellwo behoorde alweer tot de tweede generatie van de RAF. 

Hij maakte deel uit van het Kommando Holger Meins, dat in 1975 de duitse ambassade in de zweedse hoofdstad 

Stockholm bestormde met het doel de gevangen genomen leden van de eerste generatie vrij te krijgen. Twee 

ambassademedewerkers werden vermoord, bij de vroegtijdige ontploffing van een door de RAF-leden bevestigd 

explosief kwamen twee terroristen om het leven. Dellwo werd in 1997 opgesloten in een aparte vleugel van de 

gevangenis in het Noord-Duitse Celle. In een cel waarin hij niets kon horen of ruiken wat zich buiten afspeelde. 

Zintuigloos, beschrijft hij. De cel had, zo laten de tekeningen zien, twee deuren. Daardoor kon gevangenis-

personeel Dellwo gemakkelijk overmeesteren als hij weer eens bijgevoed moest worden. Dellwo is in totaal 

anderhalf van de twintig jaar, dikwijls met andere RAF-gevangenen, in hongerstaking geweest tegen de 

Isolationshaft, zoals hij zijn situatie ervoer. Het was voor Dellwo een terugkeer in de herinnering. Zittend op 

het tien meter lang en 2.40 meter breed papier schetste hij de contouren van de ruimte van 5.90 bij 1.80 meter 

waarin hij jarenlang opgesloten zat. Dellwo zat, stond en beleefde als het ware weer zijn cel. Het was in zekere 

zin ook een Arbeit an der Trauer. Als compensatie voor het geluidsdichte onderkomen waren de cellen van de 

RAF-gevangenen iets groter dan een gewone cel. Zoveel groter dat ze er, zo blijkt uit de reconstructies, 

gemakkelijk een acht kon lopen. Door Caspar Cillekens in dagblad De Limburger naar aanleiding van de 

kunstmanifestatie Glocal Affairs, curator Jean Boumans.


http://www.bellastoria.de/tags/art/glocal-affairs-where-are-you

karinpeulen@gmail.com

 

Built with Berta.me